ประตูน้ำเหล็กหล่อ ทำหน้าที่ ตัดตอน ของเหลว หรือสารไหลต่างๆที่อยู่ภายในท่อ หรือ ภายในระบบ โดยเมื่อต้องการเปิดปิดทางเดินน้ำ หรือ ของเหลวในเส้นท่อ Disk หรือ ลิ้นของเกทวาล์ว (Gate Valve) จะทำหน้าที่เลื่อนลงมาตั้งฉากกับทิศทางการไหลของของเหลว มีลิ้นปิดเหมือนประตูเลื่อนลงปิดการไหลเท่านั้น และเลื่อนลิ้นวาล์วขื้นเมื่อต้องการเปิดทางให้ของเหลวกลับมาไหลผ่านเส้นท่อดังเดิม

ประตูน้ำเหล็กหล่อ มีกี่ชนิด ?
หากแบ่งประตูน้ำเหล็กหล่อตามประเภทของลิ้น (DISK) จะแบ่งได้ทั้งหมด 4 ชนิด
โซลิด เวจ เกทวาล์ว (Solid Taper Wedge Gate Valve)
เฟลกซิเบอล์ เวจ เกทวาล์ว (Flexible Wedge Gate Valve)
พาราเลล สไลด์ เกทวาล์ว (Parallel Slide Gate Valve)
ดับเบอล์ เวจ เกทวาล์ว (Double Wedge Gate Valve)
โซลิด เวจ เกทวาล์ว (Solid Wedge Gate Valve)

– โซลิด เวจ เกทวาล์ว (Solid Wedge Gate Valve)
มีลักษณะเป็นลิ่ม ลักษณะการทำงานของเกททวาล์วชนิดนี้คือ ไหลไม่ไหลผ่าน การไหลผ่านในขณะเปิดสุด จึงเป็นการไหลเต็มที่ (full flow) มี back seat (เวลาเปิดสุดจึงเป็นสุด packing ก็ยังไม่ได้รับความดัน) แข็งแรง

– เฟล็กซิเบิล เวจ เกทวาล์ว (Flexible Wedge Gate Valve)
ลักษณะของเกทวาล์วชนิดนี้คือ ระหว่างก้านวาล์ว และตัว Disc ไม่ต่อเนื่องกันเป็นชิ้นแข็ง แต่จะให้ตัวได้หรือหลวมเล็กน้อย เพื่อให้ Disc ขยับตัวได้นั่นเอง ลักษณะนี้ทำให้ปิดได้ แน่นยิ่งขึ้น และยังลดความฝืดหรือขัดตัวขณะเปิดได้อีกด้วย

– พาราเลล สไลด์ เกทวาล์ว (Parallel Slide Gate Valve)
ลักษณะของเกทวาล์วชนิดนี้คือ Disc และ Seat ทั้ง 2 ข้างขนานกัน.

– ดับเบอล์ เวจ เกทวาล์ว (Double Wedge Gate Valve)
มีลักษณะเป็นแผ่น Disc อิสระ 2 แผ่น ตรงกลางลงมาต่อกันด้วย Ball Joint ลักษณะดังกล่าวทำให้ Disc ทั้ง 2 แผ่น ทำหน้าที่ Seal ได้ดีขึ้น เวลาอัดปิดรอบสุดท้าย Ball Joint จะไปบังคับให้ถ่าง Disc ออกจากกัน และ Disc แต่ละตัวจะ Seal อย่างอิสระแต่ละข้าง Seat

ประตูน้ำเหล็กหล่อ เป็นวาล์วที่ถูกออกแบบมาเพื่อเป็นวาล์วตัดตอน (ISOLATING VALVE)

โดยจะให้ของเหลวไหลจาก ซ้ายไปขวา หรือ ขวาไปซ้าย มีลิ้นปิดเหมือนประตูเลื่อนลงใช้ในการเปิด-ปิดการไหลเท่านั้น ไม่นิยมนำมาใช้ในการควบคุมการไหลเนื่องจากเปิด-ปิดได้ช้าจึงไม่เกิดการตะบันน้ำ (Hydraulic Ram) ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลง Momentum ของของเหลวอย่างทันทีทันใด และจะส่งผลให้วาล์วพัง ท่อแตก หรือ ข้อต่อหลุดได้

เมื่อต้องการเปิดปิดทางเดินน้ำ หรือ ของเหลวในเส้นท่อ Disk หรือ ลิ้นของ ประตูน้ำเหล็กหล่อ จะทำหน้าที่เลื่อนลงมาตั้งฉากกับทิศทางการไหลของของเหลว และเลื่อนลิ้นวาล์วขื้นเมื่อต้องการเปิดทางให้ของเหลวกลับมาไหลผ่านเส้นท่อดังเดิม

ประตูน้ำเหล็กหล่อ มักจะใช้พื้นที่ในการติดตั้งน้อย เหมาะสำหรับรูปแบบการใช้งานแบบ เปิดหรือปิดสนิท ไม่เหมาะสำหรับการเปิดหรี่ หรือ ชะลอน้ำ หรือการปรับแต่งปริมาณของเหลว การควบคุมการไหลแบบเปิดปิดไม่สุด เพราะสามารถทำให้เกิดเสียดังและเกิดความเสียหายแก่ ประตูน้ำเหล็กหล่อ และอุปกรณ์ต่างๆในระบบไม่ว่าจะเป็นท่อหรือข้อต่อได้

นอกจากนี้ เกทวาล์ว (Gate Valve) ยังไม่มีบ่ารองวาล์ว (Valve Seat) ที่มักจะใช้เป็น Polymer และทนอุณหภูมิสูงไม่ได้ ดังนั้นเกทวาล์ว (Gate Valve) จึงใช้กับอุณหภูมิสูงได้ แต่ไม่นิยมใช้กับของไหลที่มีสารแขวนลอยเพราะสารแขวนลอยอาจะไปตกอยู่ในร่องวาล์วได้ ทำให้ไม่สามารถปิดวาล์วได้สนิทจริงๆ